Buiten de gebaande paden, dat is de missie van deze coalitie en dit college. Bij het openslaan van de begroting waren wij vanaf de eerste bladzijde dan ook zwaar teleurgesteld en nee niet alleen om de spelfouten. Als deze begroting een ding uitstraalt dan is het “Fake News” zoals Donald Trump het zou noemen.
Een gemeentebegroting die voor geen meter klopt, vol staat met boekhoudkundige trucjes en waar geen consistentie of gemaakte afspraken in worden nagekomen. En dat van een college dat zich richt op het aanpassen van houding en gedrag, cultuur en sfeer. Wij mogen hopen dat u daarbij bij uzelf gaat beginnen, want daar is de op pagina vier genoemde aanpak het hardste nodig.
Een andere sociale poging die u had kunnen ondernemen is om te besparen op uw eigen representatie uitgaven en de Burgemeester aan de Keten te houden. Ook dat is houding en cultuur.
Nog voordat we deze begroting behandelden, vond het College het al noodzakelijk om een advies dat aan de Raad over deze begroting was uitgebracht te schofferen, er met de botte bijl in te hakken en er met een Raadsinformatiebrief over heen te vliegen en dan drukken wij ons nog zacht uit. Het waren de typische sprongen van een kat in het nauw en het bewijs dat de voorliggende begroting niet deugt! Het waren ook acties van een bestuurder (ik noem geen namen), die daarmee ‘politieke’ kleur bekent.
Samenwerking:
Gulpen-Wittem heeft samenwerking hoog in het vaandel staan en volgens uw college blijft het een belangrijk aandachtspunt. Toch komt bij dit college geen enkele samenwerking van de grond, niet in de Lijn-50, niet met Maastricht-Heuvelland en ook op Zuid-Limburg ontvangen we steeds meer signalen van een college dat liever kiest voor een eigen koers. Toch zien we in deze begroting een nieuwe samenwerking genoemd staan, het Middengebied.
Opnieuw een samenwerkingsverband, waarin de Raad geen enkele zeggenschap heeft gehad. Een samenwerking waar geen enkele gemeenteraad zich over heeft kunnen uitspreken. Maar wel een samenwerking die bijna 100.000,- per jaar gaat kosten, zonder dat we weten waartegen we ja zeggen. Een strategisch actieplan noemt u het en daarmee wilt u ontkomen aan een kritische gemeenteraad. Dat is volgens ons uw enige strategische actie bij deze hele samenwerking.
Bij de Kadernota vroegen wij al om de inhoud van het Middengebied op een raadsvergadering te bespreken, tot op de dag van vandaag is dat niet gebeurt. Nu komt ook hier het lijk uit de kast, namelijk de koers voor een afzetting tegen Maastricht, Heerlen en Sittard-Geleen onder aanvoering van Beekdaelen. Een klucht die wordt uitgevoerd door Gulpen-Wittem. Wij roepen u op, stop met die onzin!
Gelukkig is er in Zuid-Limburg nog een gemeente die de hele onzin doorziet, zo lazen wij afgelopen zaterdag het pleidooi van de Burgemeester van Beek. Als u als college echt buiten de gebaande paden wilt treden, neem dan de handschoen samen met de Burgemeester van Beek op en werk aan echt samenwerking op thema’s in Zuid-Limburg.
Fractie Franssen kan dan ook niet instemmen met het vrijgeven van middelen voor de samenwerking Middengebied. Met een amendement stellen wij dan ook voor deze middelen in te zetten ten behoeve van onze eigen inwoners, voor het bevorderen van de sociale cohesie en om onze inwoners hun eigen regie te laten voeren.
Zelfsturing
Gulpen-Wittem en deze Raad heeft zelfsturing hoog in het vaandel en bij de Kadernota afgesproken in 2020 te gaan evalueren. Uw College passeert hier opnieuw de Raad, de Kern-overleggen en daarmee de inwoners want u raamt de middelen af, zonder dat de Raad zich hier inhoudelijk over kon buigen, zonder eerst te evalueren.
Ja, u neemt wel middelen op om te investeren in een aantal kernen, maar daarmee passeert u opnieuw een aantal dorpskernen, bijvoorbeeld Wahlwiller waar er nog altijd geen acties worden uitgevoerd bij de Parkeerplaats.
Middels een amendement stellen wij dan ook voor deze eenzijdige actie te herstellen en ook voor 2020 een bedrag van 150.000,- te laten staan voor de kern-overleggen. Daar voegen wij nog iets belangrijks aan toe. Wij willen namelijk dat de kern-overleggen een deel van dit budget vrij kunnen besteden, zonder te maken te krijgen met juridische procedures van dit College. Een vrij besteedbaar budget waarmee de kern-overleggen de sociale cohesie door middel van een of meerdere activiteiten kunnen bevorderen. Bijvoorbeeld het in standhouden van een belangrijke traditie zoals de dorpskermis.
Ons voorstel is dan ook om van het budget zelfsturing elke kern een bedrag van 5.000,- euro vrij te laten besteden aan deze activiteiten en daarmee de sociale cohesie te bevorderen en eenzaamheid tegen te gaan. Dit past ook prima binnen het gedachtegoed van de Wet maatschappelijke ondersteuning en daarmee ons sociaal domein.
Gemeentelijke Organisatie
In deze begroting wordt opnieuw gerefereerd aan het OOT een plan waartegen wij ons recent met een duidelijke uitleg tegen hebben uitgesproken. Maar blijkbaar was u er zelf ook niet van overtuigt, want ook in deze begroting zit de financiële vertaalslag niet en is zelfs de “overbodige” stelpost nog niet verdwenen, of was die post toch niet zo overbodig?
Accommodatiebeleid
De voorliggende begroting reserveert middelen voor diverse accommodaties. Maar de dorpskernen waar de investeringen het hardste nodig zijn, ontbreken opnieuw. Wij hebben het dan over Nijswiller en Wahlwiller. De nood is hoog, de urgentie is er, maar opnieuw gaat dit College niet tot actie over. We horen zelfs de geruchten dat u nu over wilt gaan tot sluiting van de Kantine en dat terwijl er nog geen alternatief is. Wij roepen u dan ook op om ook voor de kleine activiteiten, zoals de huiskamer in Nijswiller deze ruimte voor alsnog beschikbaar te houden en in het eerste kwartaal van 2020 met een concreet voorstel naar de Raad te komen.
Evenementen
Bij de Kadernota hebben wij ons al uitgesproken voor het aanleggen van een evenementenreserve, Helaas niet opgenomen in deze begroting. Met een amendement willen we ook dit realiseren. Een evenementenreserve van 30.000,- euro, die ingezet kan worden voor bovenregionale evenementen die georganiseerd worden door een in Gulpen-Wittem gevestigde vrijwilligersorganisatie. Als voorbeelden noemen wij de schuttersfeesten ZLF, ooit misschien OLS, maar ook op het vlak van sport eventuele NK’s of de Hammer Series, die volgens de krant zich in Gulpen-Wittem hebben gemeld.. Door deze reserve aan te leggen, is het de Raad die op voorspraak van het College beslist over de inzet van het budget en daarmee een gedegen afweging kan maken. Een dergelijke reserve voor deze evenementen past ook binnen ons CittaSlow gedachtegoed.
Dan nog iets over die evenementen, wij hadden en afspraak over een pilot met het verruimen van de eindtijden. Uit de voortgangslijst vernamen wij “per toeval” dat de pilot succesvol was. Met een motie roepen wij u dan ook op om deze verruiming van de eindtijden voortaan bij alle evenementen toe te passen.
Sport
Verenigingen, sportaanbieders en andere zijn enthousiast aan de slag met het opstellen van en sportakkoord. En ja als het lukt dan krijgen we daar 2 jaar een klein potje van het Rijk voor. Maar na 2 jaar stopt het weer, dat lijkt ons zonde van de tijd. Graag vernemen wij dan ook hoe het College gaat borgen dat ook na die 2 jaar de in het sportakkoord gemaakte afspraken nagekomen worden vanuit de gemeente, zodat deze acties ook structureel vertaald kunnen worden.
Sociaal Domein
Het sociaal domein beslaat ook in Gulpen-Wittem een groot deel van de gemeentebegroting. Wij verbazen ons er dan ook over dat het hele sociaal domein in 2 a4tjes genoemd wordt in deze begroting. Als wij de paragrafen lezen dan zien we echter al vlug waar het mis gaat. Het is niet volledig en er schort een heleboel aan. Opnieuw een constatering dat Gulpen-Wittem ook hier niet in control is en de zaken niet op orde heeft.
Als het gaat om zorgvuldigheid dan is er binnen het sociaal domein een belangrijk project “handle with care”, die benaming had ook voor dit hele hoofdstuk moeten gelden, want er lijkt geen sprake van enige care voor onze inwoners.
Wij missen wets- en beleidsontwikkelingen met financiële vertaling zoals, niet uitputtend:
- Regiovisie Geweld in afhankelijkheidsrelaties
- Mensenhandel
- Wet verplichte GGZ
- Het GGZ akkoord
- Abonnementstarief
- Wetswijzigingen in de Wmo en Jeugd en de schuldhulpverlening
- De Wet Inburgering
Ruimtelijke ontwikkeling
In deze verstikkende begroting, vragen wij ook aandacht voor de stikstofproblematiek. Ook hier komen wij met een motie. In Gulpen-Wittem zijn agrarische bedrijven veelvuldig bezig zijn met het terugdringen van de emissie en het terugdringen van de veestapel. De daling in Zuid-Limburg is zelfs nog hoger dan in Nederland.
Het behoud van agrarische bedrijven is essentieel voor het behoud en onderhoud van het landschap in Zuid-Limburg, temeer het landschap ons basiskapitaal is en de agrarische bedrijven hier een bijdrage aan leveren.
Wij zijn het er mee eens dat de stikstof problematiek opgelost moet worden, maar wel op een eerlijke, inpasbare en uitvoerbare wijze in de praktijk. Als Gulpen-Wittem hebben we daar ook een verantwoordelijkheid in en roepen wij het College daarom op om de aanwezige WABO aanvragen die ingediend zijn versneld in behandeling te nemen om aanvragers zo spoedig mogelijk helderheid te kunnen verschaffen over hun ingediende plannen, er bij de provincie Limburg te bepleiten om de huidige beleidskaders van het Rijk omtrent stikstofwetgeving op te schorten, een goede regeling te ontwikkelen voor vergoedingen voor aanleg en onderhoud van landschap en natuur in de eigen gemeente en het belangrijkste om intensief het gesprek aan te gaan met de agrarische sector in onze gemeente om gezamenlijk oplossingen te zoeken voor de gerezen problemen op het gebied van stikstof en overige aangelegenheden.
Vissterfte:
Sinds augustus 2019 is in de Geul dood en verderf gezaaid en is er geen enkele vis meer te vinden. Dit door het leeglopen van een mestsilo in België. De hengelsportverenigingen uit Epen en Mechelen hebben hierdoor enorme schade geleden. Enkele jaren geleden waren zij gestart met een uitzetprogramma, waarvan nu alle inspanningen teniet zijn gedaan. De hengelsportverenigingen zijn evenwel bereid om opnieuw te investeren, maar hebben daar op dit moment niet de financiële middelen voor. Wij stellen daarom voor om beide verenigingen te compenseren met een bedrag van 1.250 euro om een nieuw uitzetprogramma op te zetten.
Algemene conclusie
Voor het tweede jaar op rij moeten we opnieuw een jaar wachten totdat er vooruitgang komt. Ons vertrouwen hierin is onderhand opgeraakt, want behalve de inzet op een eigen team zit er weinig ontwikkeling in. Het is dat we al vijf moties over armoede hebben behandeld, anders zouden we er nog een indienen. Nee, dit college vindt het vooral van belang om extra communicatiebudget te krijgen.
Maar goed het kan nog korter van volksgezondheid van onze inwoners wordt slechts met een paragraaf en met het ontbreken van de vertaling van het nieuwe beleid afgedaan.
Ook het Organisatie Ontwikkel Traject is niet financieel vertaald in de voorliggende begroting en hakt daarmee stevig in onze financiële situatie.
Wij verwachten dat al deze zaken nog fors in de begroting 2020 en verder gaan hakken en pleiten dan ook voor voorzichtigheid. Daarmee is de voorliggende begroting voor ons onvolledig, niet consistent en kunnen wij deze onmogelijk vaststellen.
Daarin gaan wij nog een stap verder want wie een dergelijk stuk presenteert in volle overtuiging laat blijken niet in staat te zijn een gemeente te besturen. Wij komen dan ook met een motie van afkeuring tegen het voltallig college over deze gang van zaken.
Tweede termijn:
Samenwerking
Als ik de algemene beschouwingen van een aantal fracties beluister dan wordt een deel van onze oproep over het Middengebied toch wel gedragen en geeft ook het College aan dat ze hier een afwijkende weg bewandelen.
Pro noemt dat de samenwerking een groot deel van Zuid-Limburg beslaat, onze vraag, waarom niet niet samenwerken binnen heel Zuid-Limburg, zoals we dit op tal van thema’s doen in bijvoorbeeld de gemeenschappelijke regelingen?
Overigens nemen wij afstand van de opmerking dat we het hele Middengebied definitief willen schrappen. Waar het ons principieel om gaat is dat de Raden niet hebben kunnen vaststellen hierop te willen samenwerken, in welke omvang en hoe we dat gaan doen. Een Raadsinformatiebijeenkomst en Raadsinformatiebrief doet daar niets aan af!
Daarmee sluit ik ook aan op de oproep van Balans om bij de strategische visie ons te bezinnen op met wie en waarvoor we willen samenwerken. Ons amendement om in elk geval het budget on hold te zetten is dan ook legitiem, om in elk geval het budget vooralsnog niet vrij te geven. Financieel pleiten wij daarnaast ook voor de opsplitsing van het geraamde samenwerkingsbedrag.
Dan hebben wij het nog niet over het mogelijk bureaucratisch moloch en papieren tijgers, zoals mevrouw van der Laan deze aanhaalt.
Tot slot kiest het College hier voor willekeur, want bij het Sportakkoord geeft u aan eerst beleid en vaststelling van beleid en dan bij de P&C cyclus bedragen ramen, maar bij het Middengebied blijven we het omgekeerde doen.
Daarnaast zijn wij nog steeds benieuwd hoe Wij als Raad, maar ook het College de rol van de negen gemeenten zien, nu Beekdaelen wil gaan voor een aparte subregio en verbindingen met de bestaande subregio’s wil verbreken. Is dat ook onze volgende stap?
Zelfsturing
Rondom de zelfsturing geeft u aan dat omdat we het geld niet uitgeven, we het budget aframen. Dat snappen we, maar nu ontstaat een effect. Wij blijven erbij dat u voorsorteert op een evaluatie van zelfsturing, zoals u ons dit verwijt bij het vastzetten van 5.000,- voor de kernen ter vrije besteding. Als we dan de situatie willen vasthouden zoals we afgesproken hebben, kunt u ook het bedrag niet aframen! Daarnaast lopen we de kernoverleggen wel degelijk een financieel risico.
De motie eindtijden evenementen trekken we in, onder de toezegging dat het geheugen van de heer Hendriks als leiden wordt gehanteerd totdat het nieuwe beleid is vastgesteld.
Wij weten dat u een goed bestuurssecretariaat heeft, maar 20.000,- voor een Ambtsketen is echt te veel. De meeste gemeenten doen het met minder dan de helft af, zelfs een qua statuur minimaal, vergelijkbare gemeente als Leiden kwam met maximaal 8.000,- daar.
Evenementenbeleid:
Wij volgen de lijn van eerst beleid en dan de middelen via de planning en control cyclus en stellen daarom voor om de motie aan te houden.
Hengelsportverenigingen
Wij zijn blij met de steun van de wethouder voor de hengelsportverenigingen c.q. Visclubs, die inderdaad veel meer doen dan alleen vissen. Wij gaan daarom mee in het voorstel van de wethouder om het bedrag naar 5.000,- te verhogen en passen dit aan in het amendement.
Resultaat:
Uiteindelijk wisten wij voor de volgende zaken een meerderheid in de Raad te krijgen:
- Evaluatie zelfsturing en beschikbaar houden budget (aangepaste motie)
- On hold zetten samenwerking Middengebied, totdat de Raad hier inhoudelijk over heeft besloten
- Subsidie voor de Visclubs
- Verlagen/geen budget voor ambtsketen Burgemeester
- Geen gratis regentonnen, maar kortingsactie
- vrijstelling toeristenbelasting voor kinderen tot 14 jaar.
Onze motie rondom de Stikstofproblematiek haalde geen meerderheid, maar wel de toezegging van de wethouder dat hij serieus in gesprek gaat met de getroffen agrariërs.
De motie evenementenbeleid wordt aangehouden totdat het evenementenbeleid inhoudelijk wordt behandeld (1e kwartaal 2020).