Er staan ons barre tijden te wachten, gekarakteriseerd door bezuinigingen, kritisch naar bestaand beleid kijken, voorzichtig zijn met nieuw beleid en vooral terughoudendheid. Je kunt dus rustig stellen dat de 7 vette jaren voorbij zijn en dat de 7 magere jaren er aan komen. Regeren is vooruitzien, dus heeft dit college voorgesorteerd op een aantal bezuinigingsmaatregelen. Onze fractie snapt dat bezuinigen pijn doet en kritisch moet worden uitgevoerd en gevolgd. Vooral niet zomaar bezuinigen, maar met beleid. Wij willen dan ook bezuinigen in samenspraak met onze achterban: burgers, bedrijven, maar ook stichtingen en verenigingen die bijdragen aan de leefbaarheid in onze kleine, maar mooie gemeente.
Wij hebben, in samenspraak met onze achterban, kennis genomen van de voorliggende begroting en de eerste, door het college voorgestelde, begrotingswijzigingen. Wij hebben deze begroting, samen met onze coalitiepartner het CDA doorgenomen en gekeken op welke punten wij het eens zijn en waar wij een andere mening zijn toe gedaan. Specifiek daar waar het college een andere invulling geeft aan het coalitieakkoord. Hier komen wij later nog op terug in deze vergadering, maar ook aanstaande maandag in het vervolg.
Wij spreken wel vanaf deze plaats onze complimenten uit aan het college voor de leesbare begroting die ons aangeboden is. Hierbij willen wij ook de betrokken ambtenaren bedanken voor de tijd en moeite die zij in dit stuk gestoken hebben. Nogmaals, onze dank hiervoor!
In het resterende verhaal van onze zijde zullen wij een aantal zaken de revue laten passeren die ons opvallen en waar wij nogmaals de aandacht op willen vestigen. Deze onderwerpen behandelen wij in willekeurige volgorde.
Onderwijs:
Leefbaarheid begint bij scholen. De scholen dienen in de buurt van de kinderen te zijn. Daarom vindt de Fractie Franssen het belangrijk dat er in alle kernen basisscholen blijven bestaan. Kinderen kunnen naar school in hun eigen vertrouwde omgeving en andere kinderen leren kennen uit de eigen omgeving. Door scholen in de eigen kernen te behouden ontstaat er ook minder mobiliteit.
Scholen kunnen ook nog andere sociale functies hebben in een dorp. Buitenschoolse opvang, clubjes, sport in de gymzaal enz. enz. Schoolgebouwen moeten schoon en goed onderhouden zijn. Een goed functionerend en uitgevoerd onderhoudsplan is een noodzaak. De gemeente dient geregeld te controleren of dit gebeurt. Het gaat tenslotte om de gezondheid van onze kinderen.
Het behoud van het speciaal onderwijs binnen onze gemeente vinden wij vanzelfsprekend. Lange reistijden en het verliezen van contacten in de eigen directe omgeving kan voor jonge en kwetsbare kinderen zeer ingrijpend zijn.
Tevens willen wij ons mede inzetten voor het behoud van een unielocatie van het Sophianum in Gulpen.
In dit verband benadrukken wij als fractie ook de rol van de bibliotheek van Epen en hopen dat deze voor deze kern behouden blijft nu en in de toekomst!
Cultuur, Recreatie en toerisme
Zuid-Limburg heeft een geheel eigen cultuur. De typische bouwstijlen van de boerderijen, kerken, kapelletjes en andere landgoederen, de lieflijke dorpen en de vele kastelen maken het (vijfsterren) landschap nog eens extra aantrekkelijk voor toeristen om hier te komen wandelen, fietsen of gewoon lekker uit rusten. Het toerisme in onze regio maakt een groot deel uit van onze economie en dus ook van ons inkomen. Willen wij deze inkomsten behouden of zelfs verhogen dan dient de gemeente voorwaarden scheppend te werk te gaan zodat nieuwe initiatieven ontplooid kunnen worden. Ambtenaren moeten daar met hun kennis niet alleen voor de burgers en ondernemers beschikbaar zijn, maar ook vanuit een positieve houding meedenken. Dat is meer zoeken naar mogelijkheden en kansen dan zoeken naar regels waarom iets niet kan.
Daarnaast vestigen wij de aandacht op het straattheater, meer de afwezigheid hiervan in onze gemeente. Ons hebben het afgelopen jaar herhaaldelijk mensen uit verschillende kernen aangesproken en hebben ons gevraagd hier aandacht voor te vragen. Wij steunen deze noodkreet volkomen en zijn van mening dat door middel van kunst en cultuur ook kinderen kennis kunnen maken hiermee. De Fractie Franssen spreekt dan hierbij ook de wens uit richting het college om het Straattheater spoedig te laten terugkeren in onze gemeente!
Mosaqua
Het verhaal voor rondom Mosaqua en in breder verband het NV Vrijetijdscentrum is voor onze fractie een zeer belangrijk punt, dat wij kritisch hebben bekeken. Onze fractie snapt waarom in de begrotingswijziging wordt voorgesteld Mosqua op deze manier op te nemen, want anders lopen wij kans onder preventief toezicht van de Provincie komen te staan. Dat zou betekenen dat we helemaal niets meer zelf kunnen besluiten als gemeente. Daarom vestigen wij met nadruk de aandacht op het feit dat met deze keuze, er nog geen definitieve keuze is gemaakt. Wij hebben in de raadsvergadering van 14 oktober jongstleden duidelijk gesteld dat er een onderzoekstraject naar privatisering moet worden opgestart. Om dit traject vorm te geven heeft de Burgemeester een aantal handreikingen gedaan, die wij hier nogmaals willen benadrukken en voor het voetlicht willen brengen. Dit zijn:
Wij vormen bij begin van dit traject en zo snel mogelijk na deze begrotingsvergadering een commissie uit de raad, waarin per fractie 2 vertegenwoordigers zitting nemen. Doel van deze commissie moet zijn om de piketpaaltjes neer te zetten, waarbij wij denken aan het formuleren van uitgangspunten, doelstellingen en randvoorwaarden die bepalend zijn voor privatisering. Op deze manier wordt de raad nauw bij het traject betrokken en kan er ook sprake zijn van invloed uit deze raad.
Gedurende het traject, dat ons inziens toch een half jaar zal duren, worden wij van de ontwikkelingen op de hoogte gehouden door raadsinformatiebrieven. Hierbij stellen wij voor om dit tweemaandelijks te laten gebeuren. Zo houden wij de vinger aan de pols bij het traject.
Indien nodig kan de commissie zoals eerder genoemd tussentijds bij elkaar komen om zaken af te stemmen en voortgang te bespreken met de portefeuillehouder. Op deze manier is er wederom sprake van betrokkenheid door en met de raad.
Op het einde van het traject vindt er terugkoppeling en besluitvorming voor verdere privatisering in deze raad plaats. Ons inziens valt dan de definitieve beslissing pas, want zo lang er nog geen contracten zijn getekend is er nog geen sprake van een privatiseringsbeslissing. Wij sorteren nu alleen voor en geven het onderzoekstraject vorm.
Wij blijven het traject kritisch volgen en hopen dat de door de burgemeester geopperde suggesties die ik net herhaald heb, het traject voor iedereen helder is en dat de raad continu samen met het college aan de bal blijft.
Accommodatiebeleid
Nog niet zo lang geleden is het nieuwe accommodatiebeleid vastgesteld. De uitvoering van dit beleid dient nu met grote spoed opgepakt te worden. Veel vrijwilligers zijn vaak tot 3x toe komen opdraven om input te geven en mee te overleggen hoe het accommodatiebeleid er uit zou moeten zien. Nu is het de beurt aan de gemeente om de uitvoering gestalte te geven. Verenigingen dragen ook bij aan leefbaarheid en hun belangrijke rol in de leefbaarheid van de kleine en grote kernen willen wij hier nogmaals benadrukken!
Een nauwere samenwerking en afstemming tussen horeca, winkeliers, ondernemers en gemeente is voor de Fractie Franssen een grote wens. Ons inziens zouden er nog veel gezamenlijke initiatieven opgezet en uitgevoerd kunnen worden ter versterking van de economische positie van onze gemeente en daarmee van het ondernemerschap. Een gezond ondernemerschap is daarbij ook van belang voor de activiteiten in de dorpen. Waar mogelijk zullen wij hieraan onze bijdrage leveren.
Samenwerking
De samenwerking en het traject dat wij met Vaals en Valkenburg ingezet hebben, moet tastbaar worden voor onze burgers en bedrijven. Resultaten dienen zichtbaar en voelbaar te zijn, anders verdwijnt het draagvlak snel. De voortvarendheid waarmee zaken in het begin opgepakt zijn, hebben iets ingeboet, maar wij hopen op positieve resultaten op 20 december!
Sociale zaken en Welzijn
Kinderen zijn de toekomst. Kinderen hebben recht op een zorgeloze, gezellige en veilige jeugd. Daarom moeten kinderen kunnen spelen. De uitvoer van een degelijk speelplekkenplan waarbij er voor gezorgd wordt dat er in de hele gemeente voldoende speelplekken zijn moet dan ook adequaat en snel uitgevoerd worden.
Maar naast spelen moeten kinderen ook veilig kunnen zijn. Voldoende opvang en voldoende toezicht rondom scholen en speelplekken moet door de gemeente ondersteund worden.
Heel belangrijk vinden wij het dat de gemeente samen met de daarvoor ingerichte organisaties samenwerkt, zodat daar waar zich in gezinnen problemen voordoen en kinderen knel komen te zitten er hulp en opvoedingsondersteuning wordt geboden. Zaken aangaande kinderdagverblijven, peuterspeelzaaltjes, naschoolse opvang, speciaal onderwijs en scholen verdienen extra aandacht.
Dit alles is belangrijk maar er dient voor de gemeente wel overzicht te zijn om hoeveel gezinnen en kinderen het in werkelijkheid gaat. Heldere plannen van aanpak en duidelijke verslaglegging is een must.
Moelejaan:
Fractie Franssen is nog altijd zeer benieuwd naar de resultaten van de evaluatie van het Project Moelejaan. Wij willen vooralsnog dan ook dat het project tot de zomer van 2011 gecontinueerd wordt. Wel dringen wij aan op een snelle evaluatie en verzoeken wij het College om bij de voorjaarsnota met een voorstel te komen over het al dan niet continueren van het project Moelejaan. De Raad kan hierover na debat bij de voorjaarsnota dan een besluit nemen.
Drugsgebruik en alcoholmisbruik onder jongeren van onze eigen gemeente is ook onze verantwoordelijkheid. Wij geven hier voorkeur aan preventie door voorlichting op scholen en bij jeugdverenigingen. Geen verkoop van alcohol aan jonge jongeren en een streng toezicht daarop. Verkoop van en handel in drugs is een zaak voor de politie. Maar ook is het belangrijk dat verslaafden opgevangen en geregistreerd worden door maatschappelijk werkers zodat hulpprogramma’s aangeboden worden en jongeren een kans geboden wordt om toch nog een normaal leven op te bouwen.
In onze gemeente zal er de komende jaren een flinke vergrijzing en ontgroening plaats gaan vinden. Veel ouderen blijven tegenwoordig lang vitaal maar uiteindelijk ontstaan er toch allerlei behoeften aan allerlei vormen van zorg: aangepaste woningen, vervoer van deur tot deur, zorg op maat, thuiszorg, wijkverpleging en inkomensondersteuning. Om hier het hoofd aan te bieden zal de gemeente nu al flinke keuzes moeten maken. De ouderen moeten de zorg krijgen die ze nodig hebben. Fractie Franssen vindt dit heel belangrijk. Ook dienen er voldoende gelden te zijn om alle professionals die zorg verlenen hun werk te kunnen laten doen.
Extra aandacht willen wij geven aan: de mantelzorg, het aanpassen van woningen zodat ouderen en kinderen samen onder een dak kunnen wonen moet snel en zonder al te veel vergunningen en andere poespas kunnen! Cursussen voor toekomstige mantelzorgers dienen door de lokale overheid te worden ondersteund. Zo ook de vele vrijwilligers die er vaak voor zorgen dat ouderen niet vereenzamen en geïsoleerd raken. Een vacaturebank voor vrijwilligers kan hierbij een goed middel zijn.
Om alle benodigde zorg goed te kunnen registreren en orkestreren is een goed functionerend en laagdrempelig WMO-loket een voorwaarde.
Veiligheid
Op het gebied van veiligheid blijven wij de rol van de gemeente en de samenhang met politie benadrukken om veiligheid te handhaven en dit ook naar burgers uit te dragen. Vaak genoeg horen wij verhalen over de overlast welke in het centrum van Gulpen bijvoorbeeld op donderdag- en zaterdagnacht bestaat. Graag vestigen wij hier nogmaals de aandacht op en hopen dat het college hierin stappen kan zetten in het komend jaar!
Tevens vestigen wij de aandacht hier op de veilige school-thuis routes. Onze fractie is van mening dat wij hier naar moeten kijken en moeten proberen oplossingen voor gevaarlijke situaties te vinden. Door middel van bijvoorbeeld fietssuggestiestroken of alternatieve wegen te gebruiken kunnen knelpunten snel en simpel worden opgepakt. Door middel van voorlichting worden scholieren hier op gewezen! (Tijdens de Raadsvergadering van 18 november komen de heer Laheij en ik hier nog uitgebreid op terug).
Financiën
Wij moeten te allen tijde kritisch blijven over onze financiële positie en gedurende de technische begrotingsbehandeling hebben wij inzicht gevraagd in de rente opbrengsten. Ons inziens is de grote liquiditeitspositie die wij als gemeente momenteel hebben, een punt van aandacht. Laten we kijken of we niet, op verantwoorde, veilige wijze, extra reserve geld slim kunnen inzetten en op andere mogelijkheden dan de huidige spaarvorm. Andere, omliggende gemeenten hebben ons hierbij al een voorbeeld gegeven door het Essent geld op verstandige en verantwoorde wijze bij een bekende vermogensbeheerder onder te brengen.
Ook benadrukken wij dat bezuinigen ook intern moet gebeuren. In die zin dat wij benadrukken dat de gemeentelijke organisatie te allen tijde moet kijken naar haar eigen inrichting. In het kader van het verander en verbetertraject en de ambtelijke reorganisatie is in het verleden gekozen voor een directeur en adjunct-directeur model. Wellicht is het nu tijd om eens kritisch te kijken of dit model nog wel voldoet en het bestaan ervan te evalueren en waar nodig te herzien.
Marktconform aanbesteden groenonderhoud:
Onze fractie heeft de afgelopen maanden regelmatig forse kritiek geuit op het groenonderhoud binnen onze gemeente. Wij pleiten er dan ook voor dat er een kwaliteitsverbetering moet gaan plaatsvinden en dat de controle op het uitgevoerde groenonderhoud verbeterd moet worden. Wil verzoeken wij het College nadrukkelijk om de samenwerking met LICOM te continueren op een marktconforme manier waarbij een duidelijke toename van de kwaliteit het uitgangspunt moet zijn.